جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۲۰۲۵ به پاس کشف سازوکارهای کنترل سیستم ایمنی بدن، به مری ای. برانکو، فرد رمسدل و شیمون ساکاگوچی، اهدا شد. کمیته نوبل اعلام کرد: “دستاوردهای این سه دانشمند، درک ما ازتنظیم سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری های خودایمنی را ارتقا داده است.”

این دانشندان با شناسایی سلول های T تنظیمی (Regulatory T cells) نشان دادند که سیستم ایمنی چگونه از حمله به سلول های خودی جلوگیری می کند. این سلول ها نقش کلیدی در پیشگیری از بیماری های خود ایمنی دارند و به عنوان نگهبانان ایمنی شناخته می شوند. در سال ۱۹۹۵، شیمون ساکاگوچی نخستین کشف مهم را انجام داد. در آن زمان بسیاری از دانشمندان تصور می‌کردند تحمل ایمنی تنها در مرکز تولید سلول‌های ایمنی، یعنی غده تیموس، ایجاد می‌شود (فرایندی که به آن تحمل مرکزی گفته می‌شود). ساکاگوچی نشان داد دستگاه ایمنی بسیار پیچیده‌تر است و در خارج از تیموس نیز سلول‌هایی وجود دارند که پاسخ‌های ایمنی بیش‌فعال را سرکوب می‌کنند. شش سال بعد، مری برانکو و فرد رمسدل با کشف جهشی در ژن Foxp3 در موش‌ها، بخش دیگری از معما را کامل کردند. این جهش باعث می‌شد موش‌ها به بیماری‌های خودایمنی دچار شوند. آن‌ها همچنین نشان دادند که در انسان، تغییر در همین ژن موجب بروز سندرمی نادر به نام IPEX می‌شود که نوعی اختلال خودایمنی شدید است. در ادامه، ساکاگوچی در سال ۲۰۰۳ اثبات کرد که ژن Foxp3 نقش اصلی را در شکل‌گیری سلول‌های T تنظیم‌کننده دارد. کشفیات سه پژوهشگر مسیر را برای ابداع درمان‌های نوین سرطان و بیماری‌های خودایمنی هموار کرده است. مطالعه درباره تحمل ایمنی محیطی اکنون به یکی از فعال‌ترین و پررونق‌ترین حوزه‌های علوم زیستی تبدیل شده و به پزشکان و پژوهشگران کمک می‌کند تا چگونگی فعالیت متعادل سیستم ایمنی یا سرکوب آن را بهتر درک کنند، بدون آنکه سلول‌های سالم آسیب ببینند.

https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2025/summary/